فرهنگی و نرم

در آستانه‌ی برگزاری دومین نمایشگاه تکنولوژی آموزشی ایران (ETEX 2017) با مهندس سید محمدحسین سجادی نیری، دبیر ستاد توسعه‌ی فناوری‌های نرم و هویت‌ساز، گفتگویی داشتیم و نقطه نظرات ایشان را درباره‌ی جایگاه تکنولوژی آموزشی در صنایع خلاق و فرهنگی جویا شدیم.

گفتنی است ستاد توسعه‌ی فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از حامیان معنوی برگزاری ETEX 2017 است.

 * جناب آقای مهندس، با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید لطفاً بفرمایید علت ورود ستاد توسعه فناوری نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به موضوع تکنولوژی آموزشی و یادگیری فناورانه چیست؟

امروزه از صنایع نرم و خلاق فرهنگی به عنوان یکی از مولفه های تاثیرگذار انتقال هویت فرهنگی نام برده می شود. بر اساس نقشه جامع علمی کشور در حوزه فناوری اولویت هایی در ردیف نخست وجود دارد که یکی از آنها فناوری های نرم و فرهنگی است. صنایع فرهنگی به خلق ایده، تولید و توزیع محصولات و خدماتی می‏پردازند که ماهیت فرهنگی دارند؛ در واقع این صنایع دانش‌بنیان هستند که قابلیت زیادی برای ایجاد شغل دارند و به دلیل آنکه تولید فرآورده‌های فرهنگی بر خلاقیت، مهارت و استعداد فردی استوار است، صنایع فرهنگی را صنایع خلاق نیز می نامند. بخش هایی همچون سینما و انیمیشن، اسباب بازی و نوشت افزار، گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، شبکه های اجتماعی، موسیقی، تئاتر، بازی های رایانه ای و محتوای دیجیتال آموزشی حوزه های اساسی صنایع فرهنگی را تشکیل می دهند.

می‌دانیم که فناوري هاي فرهنگی یکی از پيشرانهاي توسعه اقتصاد دانش بنيان و تحقق اقتصاد مقاومتی بر پایه گسترش فناوري‌ها، صنایع، کسب وکارها و مشاغل خلاق و فرهنگی هستند. لذا چشم انداز ما این است که با تکيه بر فرهنگ غنی اسلامی - ایرانی و سرمایه انسانی خلاق و دانشی، داراي بالاترین رتبه به لحاظ «حجم بازار خدمات و محصولات فرهنگی» در منطقه و جهان اسلام باشیم و در افق ۱۴۰۴ در فهرست سی کشور برتر عرضه کننده خدمات و محصولات صنایع فرهنگی قرار بگیریم. همان‌طور که گفتم محتوای دیجیتال آموزشی یا به طور کلی فناوری‌های آموزشی یکی از بخش‌های اصلی صنایع فرهنگی است و از اهداف اصلی ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت ساز «توسعه کسب و کار و گسترش بازار محصولات و خدمات الکترونیکی آموزشی و پرورشی» در کشور است. پس ما ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری الکترونیکی را در دستور کار خود گذاشته و ضمن تعامل سازنده با دستگاه های متولی این موضوع از جمله وزارت آموزش و پرورش، با جدیت آن را پیگیری می‌کنیم.

* جایگاه فناوری‌های نوین آموزشی در میان صنایع فرهنگی را چطور ارزیابی می کنید؟

اندازه‌ی بازار جهانی آموزش الکترونیکی در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلار برآورد شده است و کارشناسان برای ده سال آینده رشد سالانه‌ی ۵ درصد را برای این بازار پیش‌بینی می‌کنند. ایران از نظر جمعیتی یکی از جوان ترین کشورهای جهان است. 38 درصد ایرانی ها کمتر از 18 سال و 70 درصد زیر 29 سال سن دارند. این سرمایه‌ی انسانی فوق‌العاده شامل دانش‌آموزان، دانشجویان، طلاب و حتی معلمان و کارکنان سازمان‌ها، اصلی ترین مخاطبان یادگیری الکترونیکی در ایران هستند و به حرکت افتادن چرخ‌های صنعت یادگیری الکترونیکی در ایران می‌تواند سرمایه‌های بالقوه‌ی زیادی را بالفعل کند. علاوه بر این بالا بردن کیفیت آموزش از طریق فناوری‌های یادگیری می‌تواند ارزشمندی و کارآمدی سرمایه‌های انسانی را نیز افزایش دهد و از این طریق به رشد و پیشرفت کشور کمکی مضاعف کند.

* ستاد توسعه فناوری های نرم و هویت ساز چه برنامه‌ای برای توسعه‌ی یادگیری فناورانه در ایران دارد؟

از جمله مأموريت ستاد ما «هماهنگ سازي»، «حمایت»، «تسهيلگري» و «روزآمدسازي زیرساختهاي نهادي» براي توسعه اقتصادي و فناورانه صنایع فرهنگی و تجاري‌سازي آنهاست. با توجه به لزوم تولید و توسعه‌ی محتوای فارسی و بومی آموزش الکترونیک در سطوح مختلف، قطعاً نقش تولید ملی در پیشرفت این حوزه از صنایع فرهنگی بی بدیل خواهد بود. لذا ما در چارچوب اختیارات و امکانات ستاد با سرفصل‌هایی مثل حمایت از تجاری سازی محصولات، حمایت از برگزاری جشنواره‌ها و رویدادهای کارآفرینی، حمایت از تأمین فضای استقرار برای شرکت‌ها و تیم‌های نوپا و ... در این حوزه فعالیت می‌کنیم.

* نحوه‌ی حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از فعالان تکنولوژی آموزشی ایران چگونه است؟

مهمترین ابزاری که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اختیار دارد، حمایت از شرکت‌های دانش بنیان است و ستاد فناوری نرم و هویت ساز باعث تشویق و ترویج کارآفرینی در حوزه دانش بنیان است. از آن‌جا که دستیابی به تکنیک های فنی تولید و ارایه‌ی محتوای آموزشی در کنار توجه به تکنولوژی آموزش و نوآوری‌های حوزه‌ی یادگیری-یاددهی، این صنعت را در زمره فعالیت‌های دانش بنیان قرار می‌دهد، این ستاد در حال پیگیری است تا ارایه دهندگان محصولات و خدمات گوناگون فناوری های آموزشی، در زمره‌ی شرکت‌های دانش بنیان شناسایی شوند تا بتوانند از تسهیلاتی که ذیل قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان است، استفاده کنند.

* به نظر شما برگزاری نمایشگاه ETEX چه تأثیری در رشد و ارتقای فناوری‌های آموزشی می‌تواند داشته باشد؟

یکی از اهداف ستاد توسعه فناوری‌های نرم، افزايش توليد و سهم خدمات و محصولات فرهنگي در اقتصاد ملی است و راهبردهای مختلفی برای این هدف در نظر گرفته شده است. برگزاری نمایشگاه تکنولوژی آموزشی ایران (ETEX) و نمایشگاه‌هایی از این دست با هدف بازارسازي و ايجاد تقاضاي محصولات و خدمات صنايع فرهنگي در داخل کشور را در راستای همین هدف مهم ارزیابی می‌کنم و امیدوارم با همت بخش خصوصی و همراهی نهادها و سازمان‌های دولتی بازار تکنولوژی آموزشی در ایران رونق دوباره‌ای بیابد.